Izložba u Galeriji RTS povodom 100. rođendana Miloša Bajića

Da je nekom srećom prvi srpski slikar apstrakcije Miloš Bajić danas još živ, mogao bi da uživa u spektakularnoj „žurki“ za svoj 100. rođendan u Galeriji RTS-a, u kojoj je, uz pomoć njegovih potomaka, večeras priređeno nesvakidašnje otvaranje izložbe njegovih dela pod naziovom „Pikturalna poezija“ autorke Ljubice Miljković.

Umetnik je preminuo pre tačno 20 godina, ali to uopšte nije umanjilo interesovanje za njegov opus apstraktnih slika, jer oba galerijska prostora u zgradi RTS-a u kojima je bilo izloženo 29 slika, bila su prepuna poštovalaca Bajićevog dela.

Pored uobicajenih govora u ovakvim prilikama, koje su održali generalni direktor RTS-a Nikola Mirkov i autorka izložbe istoričar umetnosti Ljubica Miljković, koja je imala čast da je otvori, porodica Baijć se postarala da publici priredi posebno iznenađenje projekcijom dokumentarnog filma o umetniku koji je snimio Darko Bajić.

Glumac Lazar Ristovski je govorio odlomke iz umetnikovih memoara „Mauthauzen 106621“, koji su u polumraku Galerije praćeni projekcijama njegovih slika delovali potresno i upečatljivo.

Mirkov je, ne krijući uzbuđenje, kazao da je izuzetno srećan da je porodica Bajić omogućila da se izložba kojom je obeležen vek od rođenja Miloša, izuzetne ličnosti u srpskom slikarstvu druge polovine 20 veka, odrzi baš u galeriji RTS-a.

On je ocenio da tek sada publika ima priliku da iznova otkrije koliko je Bajić bio izuzetan slikar koji je imao smelosti da u konzervativmnoj sredini kakva je bila naša, radikalno prekine sa svakom asocijacijom na realni svet i otisne se u beskrajne, nedokučive prostore apstrakcije sa posebnjim akcentom na izrazito snažnom koloritu.

Miljkovićeva je, govoreći o sukobu između pristalica figuracije i umetnika kojima je bila sve bliža apstrakcija i među kojima je Bajić bio najstariji po godinama, istakla da baš on, koji je bio od 1941. u partizanima i koji je preživeo jedan od najstrašnijih koncentracionih logora, da bi posle rata kao komunista bio persona grata među profesorima Likovne akademije, spontano stigao do apstrakcije što „potvrđuju njegove mrtve prirode, predeli i gradski motivi kod kojih se usredsređivao na plastične sadržaje i srž materije, odnosno svodio je formu na ritam linija i površina“.

Bajić je rođen u Resanovcima kod Grahova (BiH), a od 1922. godine je živeo u Beogradu gde je završio gimnaziju i Učiteljsku školu.

Kao đak objavljivao je likovne priloge i karikature u listovima Skamija, Štipavac, Ošišani jež, Politika, Jutarnji list. Od 1935. uči kod Petra Dobrovića, a 1937. završio je prvu godinu umetničke škole u Beogradu u klasi Bete Vukanović. Početkom septembra 1941. stupio je u Valjevski partizanski odred. Oktobra 1942. uhapšen je u Beogradu od strane specijalne policije i interniran u logor na Banjici, a septembra 1944. transpontovan je u koncentracioni logor Mauthauzen.

Tokom zarobljeništva beležio je scene iz života interniraca, o čemu je kasnije govorio da je u koncentracionom logoru crtežom izazivao sudbinu.

„Crtao sam olovčicom veličine malog prsta i na papiru kakvog se dokopam. To sam radio tajno, rizikujući život. Crteže sam potom zakopavao u zemlju“, dodao je on.

Nakon oslobođenja nastavio je studije na Akademiji likovne umetnosti u Beogradu. Studirao je u klasama Mila Milunovića, Ivana Tabakovića, Nedeljka Gvozdenovića.

Diplomirao je 1949. godine, a posle specijalke kod Marka Čelebonovića postaje jedan od prvih asistenata na ALU gde je kao profesor slikarstva radio do penzionisanja 1979. U klasi profesora Bajića studirali su mnogi danas poznati i afirmisani slikari.

Bio je član grupe Samostalni (1951-1955) i Decembarske grupe (1955-1960) koje su se sa svojim modernim izrazom obračunavale sa socrealizmom.

Dobitnik je više nagrada, odlikovanja i društvenih priznanja među kojima su ULUS-ova nagrada za slikarstvo(1969) i nagrada 4.JUL (1977).

Dela Miloša Bajića nalaze se danas u mnogim muzejima, a njegove retrospektivne izložbe postavljene su u Novom Sadu 1990, Beogradu 1993. i 2000. godine, kao i u Parizu 2003.

Izložba Miloša Bajića biće otvorena do 15. februara.

Izvor: Tanjug
Foto: Facebook