Sve tajne Velike Ize: Šta je otkrila restauracija?
Prvi put u 131 godinu, koliko je prošlo od 1882, kad je Vlaho Bukovac naslikao Veliku Izu, remek-delo kojim je osvojio Pariz, u Galeriji Matice srpske u Novom Sadu urađena je prava restauracija tog dela. Na osnovu infracrvene reflektografije, metode ispitivanja koja može da da uvid u slojeve ispod površinskog, jasno su se videle crte lica prvobitne Ize, zatvorenih usta i strožeg pogleda, kao i drugačiji položaji ruku i nogu. Kako je poznato, posle kritike profesora Kabanela, Vlaho Bukovac je izgrebao celu figuru i kombinujući modele, ponovo je naslikao. Na osnovu arhivske fotografije, uočene su razlike, povez i haljina služavke, zatim zelena tkanina, nevešto su popravljani. Nakon prvih proba čišćenja, ustanovljeno je da se neki premazi boje veoma lako rastavaraju, što ide u prilog činjenici da su novijeg datuma.
Selektivno su uklonjeni preslici, požuteli lakovi i stari potamneli retuši, ispravljene deformacije platna, slika je retuširana i završno lakirana. Kao rezultat, ponovo je moguće sagledati detalje autorskog sloja koji su bili sakriveni preslicima. Istovremeno, izvedena su spektometrijska ispitivanja kako bi se utvrdili karakteristični pigmenti koje je koristio Vlaho Bukovac na ovoj slici.
O toku restauracije u saradnji sa Novosadskom televizijom snimljen je dokumentarni film, a prikazan je u Domu Vojske Srbije.
Velika Iza je prvi put izložena u Beogradu u Domu Vojske Srbije od 17. septembra do 2. novembra. Izložbu Velika Iza Vlaha Bukovca priređuju Spomen-zbirka Pavla Beljanskog u Novom Sadu i Galerija Doma Vojske Srbije, koje su za tu priliku prenele u Beograd duh i dah Pariza s kraja devetnaestog veka.
